Giao tiếp hiệu quả trong hôn nhân nghĩa là gì? Có phải chỉ đơn giản là trò chuyện, trao đổi, thể hiện bản thân không? Có cần thiết phải tìm hiểu về đối phương để có thể giao tiếp hòa hợp với họ hay không? Việc lắng nghe điều người khác nói có quan trọng bằng việc chấp nhận và thấu hiểu chúng không? Có "kỹ năng giao tiếp" nào để việc giao tiếp trở nên tốt hơn hay không? Bốn nguyên tắc chính trong giao tiếp được nhà tâm lý học nổi tiếng người Pháp Yvon Dallaire đưa ra là gì?
Giao tiếp hiệu quả không chỉ là vấn đề giữa người nói, người nghe, chủ đề, nội dung hay phản hồi trong giao tiếp. Nói cách khác, người có nhu cầu chia sẻ không chỉ muốn được lắng nghe, mà còn muốn nhận được sự đồng cảm và nhận được những phản hồi tích cực.
Để việc giao tiếp thực sự hiệu quả và mang tính tích cực, nó phải hàm chứa thông tin và mang đến ý nghĩa tích cực. Đó là nền tảng cho cái mà Yvon Dallaire (nhà tâm lý học và tình dục học) gọi là “trí thông minh cảm xúc”. Trí thông minh này cho phép chúng ta không để bản thân bị xâm chiếm và lấn át bởi những cảm xúc tiêu cực của mình. Để có được đời sống vợ chồng hạnh phúc đòi hỏi chúng ta phải có kỹ năng. Bạn phải học cách phát triển những “kỹ năng giao tiếp” hữu ích để tạo ra một mối quan hệ tốt đẹp.
Giao tiếp hiệu quả nghĩa là chấp nhận đối phương với một thái độ khách quan và cởi mở.
Carl Rogers, một nhà tâm lý học người Mỹ, đã đưa ra khái niệm đồng cảm. Đồng cảm là khả năng lắng nghe, tiếp nhận và chấp nhận những gì người khác nói với chúng ta mà không phán xét hay thể hiện bất kỳ thái độ phản ứng nào. Yvon Dallaire giải thích rằng "Sự đồng cảm không phải chỉ là đồng tình hay cảm thông, mà là chấp nhận người kia."
Việc đặt mình vào vị trí của người khác, để cảm nhận những cảm xúc của họ, những điều họ lo lắng, sự sợ hãi của họ, hiểu họ và chấp nhận họ với một thái độ khách quan mà không làm cho bản thân cảm thấy bị ảnh hưởng hoặc lo lắng, không phải là điều dễ dàng trong một mối quan hệ. Tiếp nhận những lời phàn nàn và chê trách từ người bạn đời, lắng nghe họ mà không tức giận hay ngừng lắng nghe, ngừng đối thoại đòi hỏi một sự trưởng thành trong việc kiểm soát cảm xúc.
Chúng ta cần lắng nghe bạn đời một cách tử tế và khách quan để nhận ra sự khác biệt và đặc biệt của người ấy. Điều này giúp hình thành nên những thái độ tích cực đối với nhau.
Do đó, việc hiểu rõ về đối phương và thực sự chấp nhận họ sẽ giúp chúng ta tránh được những cuộc trò chuyện dài dòng và nhàm chán mà mỗi người trong đó phải cố gắng biện minh cho mình.
Giao tiếp hiệu quả là nói sự thật qua việc thể hiện bản thân.
Một mối quan hệ chân thành, đích thực, đáng tin cậy không thể được xây dựng trên sự giả dối, bề ngoài và sự hoa mỹ. Giao tiếp hiệu quả bao gồm việc cởi mở bản thân với người khác. Dám nói về bản thân chúng ta và những gì chúng ta thực sự cảm thấy. Dám nói về nguyện vọng của bản thân, những mong muốn cũng như nỗi sợ hãi hay nghi ngờ của mình. Việc dám thể hiện những khuyết điểm và lỗi lầm của bản thân, không cố gắng thể hiện một hình ảnh hoàn hảo hoặc che giấu về bản thân là nền tảng của một mối quan hệ thực sự. Yvon Dallaire đã nói rằng cởi mở với người khác không có nghĩa là hoàn toàn minh bạch đối với họ.
“Mọi người đều có quyền có cuộc sống riêng tư, những suy nghĩ thầm kín, những mong muốn không thể giải quyết được, miễn là cuộc sống này, những suy nghĩ này và những mong muốn này không làm ảnh hưởng đến nền tảng của đời sống tình cảm, vẫn tôn trọng các thỏa thuận ngầm giữa hai bên và đối phương cũng hiểu rõ điều này. ”
Cởi mở với người khác sẽ giúp chúng ta tránh được những hiểu lầm có hại cho mối quan hệ tình cảm.
Giao tiếp hiệu quả là khẳng định và chịu trách nhiệm về những gì bạn nghĩ.
Tính quyết đoán còn được các nhà tâm lý học gọi là “dám khẳng định”. Đó là một thái độ cần thiết để giao tiếp hiệu quả. Nó bao gồm việc bày tỏ ý kiến của bản thân một cách rõ ràng, không rụt rè và không sợ làm tổn thương đối phương. Chúng ta chịu trách nhiệm khi khẳng định và thừa nhận những gì chúng ta nghĩ và yêu cầu người kia cũng phải chịu trách nhiệm về phản ứng của chính họ. Yvon Dallaire giải thích rằng “Người quyết đoán là người chủ động, có khả năng đương đầu khi có tình huống xảy ra, họ có quyền được tự do thể hiện bản thân, ngay cả khi biết rằng người kia sẽ không chấp thuận”.
Khẳng định ý kiến cá nhân là trái ngược với sự tự mãn và phục tùng người khác. Nếu đối phương càng phục tùng và kìm nén không nói ra những suy nghĩ của họ, họ sẽ ngày càng thu mình trong những suy nghĩ tiêu cực đó. Họ sẽ hình thành cái mà các nhà tâm lý học gọi là thái độ tích cực thụ động. Thái độ này thường được nhận thấy qua việc trả đũa, giảm hứng thú tình dục hoặc nói ra những lời nói làm tổn thương người khác.
Sự quyết đoán sẽ giúp tạo ra một mối quan hệ thực sự và cân bằng, giúp chúng ta tránh được những khúc mắc, căng thẳng và những phản ứng tiêu cực giữa vợ chồng.
Giao tiếp hiệu quả là nhìn và thể hiện mọi thứ theo hướng tích cực.
“Có thể nhìn thấy chiếc cốc đầy một nửa chứ không phải là một chiếc cốc thiếu đi một nửa” là một thái độ cơ bản để cảm thấy hạnh phúc. Điều đó giúp chúng ta nhận thức rõ ràng cuộc sống thực tế không hoàn hảo và chúng ta nên nghĩ đến những điều tốt đẹp nhất để khuyến khích bản thân tiến về phía trước. Chúng ta không ngần ngại nói chuyện và bày tỏ với nhau. Mỗi ngày, chúng ta nói những lời yêu thương với nhau, những lời tri ân để tôn vinh và trân trọng người bạn đời của mình. “Các cặp vợ chồng hạnh phúc thường coi người bạn đời của họ như một vị khách đặc biệt trong cuộc sống và đối xử với nhau như cách mà họ đối xử với những người thân yêu nhất, tức là với sự tôn trọng và tôn kính nhau.”
Lối sống tích cực là nền tảng cho những cuộc trò chuyện đầy tiềm năng và bổ ích.
Lời nói của mỗi người không bị suy diễn một cách tiêu cực như đối với các cặp vợ chồng không hạnh phúc.
Giao tiếp hiệu quả trong hôn nhân không phải là phép màu hay một năng lực siêu nhiên. Cũng như khi chúng ta học đọc và học viết, chúng ta cũng học cách để có được một mối quan hệ tốt với đối phương. Sự đồng cảm, cởi mở, quyết đoán và sống theo chủ nghĩa tích cực là một trong những cách để đạt được điều đó. Cả hai vợ chồng phải cùng nhau cải thiện.
Chúc cho những người yêu nhau đều có thể giao tiếp hiệu quả với nhau!