Việc cảm thấy lo lắng là một việc bình thường đối với người lớn cũng như trẻ em. Cảm giác lo lắng là một phản ứng bình thường của cơ thể trước các tình huống mới và giúp trẻ có sự cảnh giác cần thiết trong một số trường hợp nhất định. Tuy nhiên, đôi khi trẻ phản ứng quá mức đối với những điều mới lạ hoặc những điều mà trẻ chưa biết. Tuy nhiên, nếu nỗi sợ hãi gia tăng quá mức hoặc ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của trẻ, ta cần phải tìm cách để giảm bớt những nỗi sợ hãi này của chúng.

• Sự khác biệt giữa sợ hãi và lo âu
• Sự phát triển của nỗi sợ hãi
• Lý do của sự lo lắng
• Nhận biết các dấu hiệu của lo âu
• Cách giúp bé khi bị lo lắng
• Chứng rối loạn lo âu?

Sự khác biệt giữa sợ hãi và lo âu.

Sự sợ hãi là một phản ứng bình thường trước một mối nguy hiểm thực tế (ví dụ như hỏa hoạn). Cơ thể chúng ta sẽ phản ứng để sẵn sàng đối phó với các mối nguy hiểm đó. Ngược lại, lo lắng là cảm xúc bình thường của bản thân đối với cảm giác nguy hiểm (ví dụ như nguy cơ có hỏa hoạn), tuy nhiên cơ thể chúng ta vẫn phản ứng giống như khi chúng ta có nỗi sợ hãi. Nỗi lo lắng sẽ trở thành một vấn đề khi nó tạo ra một phản ứng thái quá trong cơ thể, khiến bản thân đau khổ, không kiểm soát được, kéo dài trong thời gian dài và có thể khiến trẻ thụ động hơn. Tóm lại, khi nỗi lo cản trở cuộc sống hàng ngày của trẻ, nó sẽ là vấn đề.

Sự phát triển của nỗi sợ.

Nỗi sợ thay đổi theo độ tuổi. Một vài nỗi sợ hãi là bình thường khi còn nhỏ và sẽ dần biến mất. Ví dụ như một đứa nhỏ có thể sợ người lạ, một tiếng động không xác định hoặc sợ bị tách ra khỏi bố mẹ. Vào khoảng từ 4 đến 6 tuổi, một vài nỗi sợ hãi vô lý, ví dụ như sợ ma hoặc quái vật, bắt đầu xuất hiện. Hơn nữa, đôi khi đứa trẻ còn có thể có linh cảm về những nguy hiểm sắp sửa xảy ra như hỏa hoạn chẳng hạn.

Khi bắt đầu tới trường, bé sẽ tự so sánh bản thân mình với các bạn cùng lớp, điều đó có thể dẫn tới lo lắng ở trẻ. Nỗi sợ thất bại cũng có thể dẫn đến lo âu, ví dụ như khi trả lời câu hỏi trong lớp hoặc khi làm bài kiểm tra. Đồng thời, nếu con bạn sợ trả lời câu hỏi của giáo viên vì chúng không hiểu bài học, có một nỗi lo khác về “mối nguy hiểm” lúc chúng lỡ trả lời sai sẽ thành hiện thực. Nếu bé không thể trả lời vì chúng sợ rằng giáo viên sẽ không thích chúng nữa khi trả lời sai, bé đang cảm thấy lo lắng dựa trên cảm nhận của chúng về sự kiện đó, chứ không phải từ thực tế.
Đó là nhận thức về sự kiện, không phải từ thực tế.

Nguyên nhân của sự lo âu.

• Một sự thay đổi lớn trong cuộc sống: thay đổi chỗ ở, khi chia cách với ai đó, khi mất người thân hoặc phải tập thích nghi với trường mẫu giáo đều có thể gây lo lắng cho trẻ. Thường nỗi lo lắng này chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia nếu vấn đề này kéo dài trên 1 tháng.
• Những sự kiện diễn ra xung quanh hoặc thấy trên tivi. Những cảnh quay của bộ phim hoặc các đoạn tin tức, thời sự có thể gây ra lo lắng.
• Di truyền. Một vài bé sẽ dễ bị lo âu hơn bé khác. Ngoài ra, trẻ em học bằng cách bắt chước, chính vì vậy, các bé sẽ dễ bị lo lắng khi thấy bố mẹ chúng cũng lo âu như vậy.
• Thiếu sự nề nếp. Tình trạng thể chất cũng như sức khỏe cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng. Chế độ dinh dưỡng kém hoặc thiếu ngủ cũng có thể khiến trẻ có nguy cơ bị lo âu.
• Bảo vệ quá mức. Việc bảo vệ trẻ quá mức có thể khiến trẻ mất đi sự tự tin và khiến chúng lo lắng hơn về tương lai và những điều vượt qua ngoài tầm kiểm soát của chúng

Nếu bạn thấy con bạn đang gặp lo lắng nhiều hơn thường ngày. Hãy đảm bảo rằng chúng không phải đang lo lắng về những vấn đề khác hoặc bị bạn bè xa lánh.

Nhận biết các dấu hiệu của chứng lo âu.

Nếu con bạn thường xuyên có một hoặc những dấu hiệu sau đây, rất có thể con bạn đang gặp vấn đề về lo lắng và bạn nên tìm cách để giảm căng thẳng và lo âu cho bé.

• Có sự thay đổi đột ngột trong hành vi. Ví dụ như bé cảm thấy bồn chồn, cáu kỉnh hoặc tâm trạng không tốt. Đôi khi bé sẽ có những cơn giận dữ mãnh liệt hoặc bé sẽ buồn, khóc và im lặng.
• Cơ thể có khó chịu, ví dụ như đau đầu, đau bụng, đau tim hoặc tăng huyết áp.
• Có vấn đề về giấc ngủ. Trẻ khó ngủ hoặc ngủ không ngon. Trẻ không muốn đi học, đòi ngủ cùng bạn hoặc bé thường xuyên gặp ác mộng
• Bé luôn cần được quan tâm, luôn tìm cách được gần bên bạn
• Bé có những phản ứng thái quá đối với một số sự kiện xung quanh. Trẻ thường tránh né một số tình huống ví dụ như đi đến nhà bạn bè, đến trường hoặc sợ người trông trẻ.
• Bé bị mất tập trung

Làm sao để giúp khi bé bị lo lắng

Bạn có thể giúp bé vượt qua giai đoạn lo lắng bằng nhiều cách.

• Lắng nghe và hỏi con bạn khi bạn thấy bé không được khỏe, giúp bẻ thể hiện được cảm xúc bằng lời.
• Đừng làm quá cũng như đừng xem nhẹ những gì con bạn đang trải qua. Nỗi sợ hãi của con bạn là có thật. Hãy cho con bạn thấy bạn hiểu những mối lo của bé và bạn nghiêm túc về nó
• Hãy luôn trấn an con bạn. Đề nghị với con bạn một khoảng thời gian trong ngày mà bé có thể nói với bạn về nỗi sợ của chúng. Tôn trọng khoảng thời gian đó và tận dụng cơ hội đấy để trấn an bé. Điều quan trọng là tìm được đúng thời gian, vì nếu trẻ luôn được trấn an thì sự lo lắng trong trẻ sẽ càng tăng lên và bé sẽ tiếp tục tìm đến bạn nhiều hơn. Bằng cách này, con bạn sẽ có cơ hội nói lên nỗi sợ hãi của bản thân mà không phải xâm phạm vào cuộc sống hằng ngày của bé.
• Đừng lảng tránh các trường hợp làm bé lo lắng vì càng lảng tránh, các tình huống đó càng khiến con của bạn mệt mỏi hơn. Thay vì vậy, hãy giúp bé có thể đối mặt với chúng từ từ. Bạn có thể bắt đầu bằng cách kể cho bé nghe một câu chuyện có tình huống giống như bé đang trải qua.

• Giúp trẻ có thể giải tỏa tâm trạng bằng hội họa hoặc các trò chơi. Giúp trẻ làm quen với các tình huống bằng cách biến chúng thành các trò chơi
• Nếu con bạn lo sợ về một sự thay đổi sắp đến. Hãy dành thời gian để giải thích điều gì sẽ xảy ra. Ví dụ, nếu gia đình bạn sắp chuyển đi nơi khác, bạn có thể dẫn bé đi dạo quanh khu phố mới và cho bé xem hình ảnh về ngôi nhà mới. Nếu bé đang sợ việc thay đổi trường học. Hãy cho bé tham quan ngôi trường mới trước khi khai giảng hoặc chính thức nhập học.
• Tập trung vào lúc trẻ thành công. Ví dụ như bạn có thể nhắc lại những nỗi sợ của bé trong quá khứ mà bé đã có thể vượt qua được.
• Đảm bảo rằng con bạn ăn ngon ngủ yên. Nếu bé có ác mộng, hãy cố gắng tìm hiểu nguyên do của nó.

• Hãy chơi với con bạn để giảm căng thẳng cho bé, ví dụ như dạy bé cách thở bằng bụng.
• Hãy tập kiểm soát nỗi sợ của bản thân để không làm ảnh hưởng bé. Khi cần bạn hãy tìm sự trợ giúp cho chính bản thân mình.
• Nếu con của bạn vẫn cảm thấy khó chịu mà bé không gặp bất kỳ vấn đề sức khỏe nào. Đây có thể là tín hiệu não của bé gửi đến cơ thể để phản ứng lại với những mối nguy hiểm bé cảm thấy, nhưng chúng không có thật. Hãy trấn an bé bằng cách nói với bé rằng bạn hiểu bé đang lo lắng, tuy nhiên đó là những gì cơ thể bé phản ứng với những mối nguy hiểm không có thật. Nếu con bạn đau bụng, hãy giúp bé thư giãn bằng cách hít thở và hướng bé đến những suy nghĩ tích cực để đối phó với nỗi sợ hãi của bản thân (như là mình có thể, mình hiểu môn này, mình có thể thi đạt điểm cao).

Rối loạn lo âu?

Nếu sau tất cả những nỗ lực để giúp bé của bạn mà tình trạng bé không thuyên giảm hoặc còn tệ hơn, rất có thể bé đã bị chứng rối loạn lo âu. Nếu bạn cảm thấy lo lắng về điều đó, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc liên hệ nhatamlyhoc.com để được tư vấn.