3 sự thật và 3 hiểu lầm về việc thực sự đi trị liệu.
Dưới đây là một số sự thật và hiểu lầm phổ biến về những gì thực sự xảy ra nếu bạn quyết định đến gặp chuyên gia trị liệu sức khỏe tâm thần.Tôi thường xuyên đi du lịch vòng quanh châu Á, và đặc biệt là ở Việt Nam, một trong những phản ứng đầu tiên tôi nhận được từ mọi người khi tôi nói với họ rằng tôi là một nhà trị liệu tâm lý là:“ồ, vậy bạn biết hiện tại tôi đang nghĩ gì không?” Tất nhiên câu trả lời cho câu hỏi đó là: “không! Tôi không phải là người đọc tâm trí của người khác.” Tôi vẫn tự hỏi làm thế nào mà điều đó lại trở thành một niềm tin chung như vậy. Đây chỉ là một ví dụ về những kỳ thị khác nhau (những niềm tin tiêu cực) về tư vấn hoặc trị liệu tâm lý. Ví dụ như, một sự kỳ thị khác ở một số vùng của Mỹ là cảm thấy xấu hổ hơn nữa hoặc xấu hổ về ý tưởng tìm đến một người lạ để được giúp đỡ. Tôi hy vọng ít nhất một phần những gì bài viết này có thể mang lại vài nhận thức cho mọi người về thực tế của liệu pháp. Nào cùng tôi đi sâu hơn và xem xem liệu liệu pháp nào là phù hợp và liệu pháp nào là không phù hợp.
TRỊ LIỆU KHÔNG PHẢI LÀ VIỆC ĐỌC BẠN ĐANG NGHĨ GÌ: 1) Được rồi, điều này là hiển nhiên, nhưng hình như cần phải nói rằng: Trị liệu không phải là việc đọc suy nghĩ của ai đó. Nếu bạn chọn đi trị liệu, những điều mà bác sĩ trị liệu biết về bạn là chỉ duy nhất những điều bạn đã chia sẻ. Nhà trị liệu của bạn không cố gắng thao túng hoặc lừa bạn theo bất kỳ hình thức nào hết. Nhà trị liệu muốn bạn cảm thấy tốt hơn và mối quan hệ được minh bạch (cởi mở và trung thực) giữa bạn và nhà trị liệu của bạn. Một khi mối quan hệ giữa bạn và nhà trị liệu phát triển tốt hơn, theo thời gian, nhà trị liệu có chuyên môn và kỹ năng sẽ bắt đầu hiểu rõ ràng hơn về giá trị của bạn, tại sao bạn lại đưa ra những lựa chọn như vậy và những lựa chọn này đang ảnh hưởng như thế nào đến mối quan hệ của bạn. Một trong những điều thú vị về liệu pháp là nhà trị liệu có thể tiếp cận với thế giới nội tâm của bạn, dần dần hiểu được bạn và giá trị thực của bạn, đồng thời có thể giúp bạn giữ vững mọi thứ trong quan điểm của chính mình khi bạn cảm thấy lạc lõng. Một điều bạn không cần phải lo lắng là nhà trị liệu bằng cách nào đó đang ở ngay trong đầu bạn và biết bạn đang nghĩ gì. Nếu nhà trị liệu có thể đọc được suy nghĩ của bạn, liệu đây có phải là một điều khủng khiếp không? Vâng, bạn đúng rồi đó! Nhưng dù sao thì, nhà trị liệu luôn đứng về phía bạn và luôn mong muốn những gì tốt nhất cho bạn.
NGƯỜI TRỊ LIỆU CHO BẠN LÀ MỘT NGƯỜI BẰNG XƯƠNG BẰNG THỊT: 2) Một nhà trị liệu đích thực luôn rất chân thực và là một con người hoàn toàn bằng xương bằng thịt. Nhà trị liệu của bạn có thể mắc sai lầm. Nhà trị liệu của bạn sẽ không biết hết tất cả mọi thứ. Nhà trị liệu của bạn cũng nên minh bạch về trình đồ và bằng cấp của họ. Nhà trị liệu của bạn cũng nên biết cách nói “Tôi không biết.” hoặc “hãy để tôi suy nghĩ về điều này.” Nhà trị liệu của bạn cần phải rất thận trọng trong việc đưa ra lời khuyên, bởi vì những gì họ làm trong một tình huống cụ thể lúc đó chưa chắc là điều tốt nhất cho bạn. Một nhà trị liệu có trình độ sẽ luôn có những mục đích tốt và thừa nhận những hạn chế của họ. Họ sẽ không yêu cầu bạn đặt mình vào một tình huống có thể có hại hoặc nguy hiểm, và luôn có ranh giới nghề nghiệp giữa nhà trị liệu và khách hàng. Vì vậy, một nhà trị liệu có khả năng không tham dự đám cưới của bạn (mặc dù các trường hợp ngoại lệ vẫn thường xảy ra), hoặc sẽ không thực hiện buổi trị liệu sau bữa ăn tối. Mối quan hệ sẽ giống như một mối quan hệ đối tác chuyên nghiệp. Hai người xác thực điều hướng điều điên rồ được gọi là cuộc sống. Chắc chắn, nhà trị liệu của bạn không bao giờ được mặc cả việc thanh toán (cung cấp các dịch vụ trị liệu để đổi lấy thứ gì đó mà bạn có thể cung cấp), và một nhà trị liệu cũng không được phép đề nghị bất kỳ kiểu quan hệ thân thiết nào cả. Nếu điều tương tự xảy ra, thân chủ nên quyết liệt cân nhắc việc chấm dứt mối quan hệ này ngay lập tức. Cũng giống như trong bất kỳ ngành nghề nào, có một số nhà trị liệu thì tốt và một số thì không. Ví dụ, ở California được gợi ý khi bắt đầu trị liệu, nhà trị liệu nên đưa cho khách hàng một cuốn sách nhỏ có tựa đề “Liệu pháp không bao gồm hành vi tình dục.” Thật điên rồ!
ĐIỀU TRỊ KHÔNG PHẢI LÀ LOẠI BỎ CÁC VẤN ĐỀ CỦA BẠN: 3) Trị liệu không phải là loại bỏ các vấn đề của thân chủ. Đối với nhiều nhà trị liệu, đã có nhiều lần khách hàng đến trị liệu và ngay lập tức ngừng đến dù chỉ sau một buổi, bởi vì sau khi họ rời khỏi buổi trị liệu và không có gì thay đổi cả. Gần đây, một khách hàng của tôi đến phiên tham vấn đầu tiên và xem qua danh sách những điều sai sót của họ, và khi khách hàng hiểu rõ rằng tôi không có cách nào để loại bỏ những vấn đề này, tôi nhận được cái nhìn ngạc nhiên và hoang mang của một con nai trước ánh đèn pha. Tôi chỉ có thể tưởng tượng cuộc đối thoại nội tâm của khách hàng trong khoảnh khắc đó là: “Mình đang trả nhiều tiền cho phiên trị liệu mà anh ta sẽ không khắc phục những vấn đề này của mình ư?” Một nhà trị liệu không có ma thuật hoặc không thể búng ngón tay là làm cho các vấn đề của bạn biến mất. Những gì họ có thể làm là giúp bạn hiểu đúng cách mà bạn đang giải thích những vấn đề này, rằng bạn có thể đang quản lý sai sót và sau đó giúp bạn có được những quan điểm đúng đắn, kỹ năng và công cụ mới để bạn có thể bắt đầu cảm thấy tốt hơn. Freud đã từng nói những điều như: “Kết quả tốt nhất có thể có của liệu pháp là sự đau khổ thông thường của con người.”
ĐIỀU TRỊ LÀ MỘT ĐIỀU SỐNG ĐỘNG: 1) Trị liệu nên cảm thấy sống động. Đôi khi những khoảnh khắc hữu ích nhất là những khoảnh khắc mang tính tích cực cao (cảm xúc), mãnh liệt (cảm giác mạnh) hoặc kích thích suy nghĩ (đạt được hiểu biết sâu sắc). Nếu trải nghiệm buổi trị liệu của bạn cảm thấy nhàm chán, nông cạn và bạn chỉ đang nói về một ngày của mình diễn ra như thế nào, hoặc thậm chí tệ hơn là nói về hoạt động của bác sĩ trị liệu của bạn ( haha), thì đó thực sự là có vấn đề. Một nhà trị liệu giỏi còn làm được nhiều điều hơn nữa là chỉ lắng nghe bạn với vẻ mặt trống rỗng và hỏi “Điều đó khiến bạn cảm thấy thế nào?” Mặc dù đây cũng là khoảng thời gian và địa điểm cho câu hỏi này (ví dụ: nếu khách hàng đang né tránh những cảm xúc hiện tại), nhà trị liệu thường quan tâm đến các chức năng đang hoạt động của bạn hơn là cảm giác của bạn. Nói cách khác, đâu là trọng tâm của những thách thức trong mối quan hệ của bạn? Điều gì ẩn dưới những lựa chọn có vấn đề của bạn? Trải nghiệm này mang lại cho bạn điều gì? Một nhà trị liệu giỏi nên cảm thấy giống như là một đối tác đang hoạt động với bạn về cách đối phó tốt nhất với những thách thức trong cuộc sống. Một nhà trị liệu có thể giống như một người hướng dẫn, đưa ra một lộ trình về cách bạn có thể tiếp cận những khó khăn của mình. Liệu pháp nên cảm nhận được sự chân thực, thô sơ nguyên bản, có thể bị tổn thương và sống động nhất có thể!
ĐIỀU TRỊ KHÔNG HỀ DỄ DÀNG:
2) ĐIỀU TRỊ KHÔNG HỀ DỄ DÀNG: 2)
Trị liệu không dễ đâu anh bạn! Một nhà trị liệu lành nghề có thể sẽ thách thức bạn với những câu hỏi khó đòi hỏi bạn phải thành thật một cách tàn nhẫn với chính mình. Ngoài ra, liệu pháp có thể sẽ mang lại cảm giác đau đớn và cảm xúc mà bạn không muốn thương lượng với. Học cách làm việc với những cảm giác khó khăn này là một trong những lợi ích lớn nhất của liệu pháp. Liệu pháp đòi hỏi phải hoạt động. Nhà trị liệu có thể đưa ra bài tập về nhà và những gợi ý cần thực hành. Nếu một thân chủ đến trị liệu với mong đợi nhà trị liệu làm được việc, thì thân chủ có thể sẽ kết thúc trị liệu đó quá sớm và thất vọng về kết quả (hoặc thiếu kết quả). Một số điều hữu ích nhất mà chúng ta có thể làm cho bản thân rất đơn giản, tuy nhiên không hề dễ dàng. Một trong những điều chữa lành có thể làm là cho phép bản thân hoàn toàn có thể bị tổn thương trước sự hiện diện của người khác. Điều này làm nảy sinh tất cả mọi thứ, trong đó không ít vấn đề là cảm giác dễ bị tổn thương khi gần gũi và sợ bị từ chối. Khi chúng ta có thể thực hành thừa nhận và học hỏi về những nỗi sợ hãi và khó khăn này với một nhà trị liệu, điều đó cho phép chúng ta có được sự tự tin và kỹ năng để làm điều tương tự với những người khác.
TRỊ LIỆU LÀ NGHỊCH LÝ: 3) Một nghịch lý có nghĩa là điều ngược lại với những gì chúng ta nghĩ là đúng lại thực sự đúng. Nói cách khác, nghịch lý là một tuyên bố (hoặc khẳng định) đúng, mặc dù nó có vẻ là sai. Một ví dụ có thể là: để trở thành một phần của toàn thể, người ta phải tẩy sạch chính mình (nghịch lý tâm linh). Hoặc một ví dụ khác: Lối thoát là đi qua (nghịch lý tâm lý), có nghĩa là lối thoát khỏi nỗi đau là cho phép nó di chuyển qua bạn (quay về phía nỗi đau thay vì tránh nó). Những gì chúng ta thường xuyên học được trong cuộc sống là có rất nhiều thứ nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta. Chúng ta cố gắng kiểm soát các điều kiện của mình (tìm mối quan hệ phù hợp, tìm đúng nhà và đúng công việc), và cuối cùng chúng ta vẫn phải đối mặt với nỗi đau, rối loạn chức năng và các mối quan hệ tệ hại. Chúng ta tìm kiếm liệu pháp để học cách buông xuôi với cuộc sống khi nó diễn ra, thay vì bám vào cách chúng ta nghĩ rằng nó nên như thế nào. Vì vậy, chúng ta thường đầu hàng (điều này không có nghĩa là từ bỏ), rằng chúng ta tìm thấy tự do trái ngược với sự kiểm soát. Tương tự, chính việc hướng về những khó khăn thay vì né tránh chúng cuối cùng đã mở ra cho chúng ta những phần chúng ta cần chú ý. Nghịch lý có thể có nghĩa là làm ngược lại với những gì ban đầu chúng ta nghĩ rằng chúng ta nên làm. Một trong những câu nói yêu thích của tôi về nghịch lý là của Carl Rogers là: “'Nghịch lý của sự tò mò là khi tôi chấp nhận bản thân mình là chính mình, thì tôi có thể thay đổi.” Robert Oleskevich – Hành trình anh hung.
Mr. Oleskevich – Heroes Journey